រឿង​ចចក​ឈ្មោះ​បូតិមំសះ ( ចាក បូ. ន. ) ( ការ​ឈ្លាស​វៃ​មិន​ដែល​ស្លាប់​ដោយ​ឧបាយកល​អ្នក​ដទៃ ) បាន​សឹង​ថា កាល​កន្លង​ទៅ​ជា​យូរ​លង់​ណាស់​ហើយ មាន​ហ្វូង​សត្វ​ចៀម​ជា​ច្រើន នៅ​អាស្រ័យ​ក្នុង​គុហារ​ក្បែរ​ភ្នំ​ទៀប​ហេមវន្ត​ប្រទេស ។ ក្នុង​ចំណោម​សត្វ​ទាំង​ទ្បាយ​នោះ មាន​មេ​ចៀម​១ ឈ្មោះ​មេណ្ឌមាតា ជា​សត្វ​វាង​វៃ​ប៉ិនប្រសប់​ក្នុង​ឧបាយ​គ្រប់​

រឿង​ដំរី​នឹង​ទន្សាយ (ចាក​ គ. ប.) (អ្នក​តូច​អាច​យក​ឈ្នះ​អ្នក​ធំបាន​ដោយ​ឧបាយ​កល) ថ្ងៃ​មួ​យ​នៅ​ក្នុង​រដូវ​រាំង​ភ្លៀង​រីង​ស្ងួត​ហួត​ហែង​ឥត​មាន​ទឹក​ភ្លៀង​សោះ​ ដំរី​មួ​ហ្វូង​ធំ​ដែល​មាន​ក្តី​ស្រេក​ឃា្លន​បៀត​បៀន​ហើយ ចូល​ទៅ​និយាយ​នឹង​ដំរី​ជា​មេខ្លោង​ថា៖ លោក​ជា​ទី​ពឹង​! ធ្វើ​ឧបាយ​ដូច​ម្តេច​យើង​ទាំង​អស់​គ្នា​នឹង​មាន​ជីវិត​រស់​នៅ​ត​ទៅ​ទៀត? ទី​នេះ​ត្រពាំង​បឹង​បួរ​រីង​អស់​ហើយ សូម្បី​តែ​សម្រាប់​សត្វ​តូច​តាច​ក៏​មិន​មាន​ដែរ

រឿង​សាមណេរ ៤ រូប​ជា​ព្រះ​អរហន្ត (ចាក ធ. ខុ.) បាន​ឮ​ថា នាង​ព្រាហ្មណី​ម្នាក់​បាន​ចាត់​ចែង​ឧទ្ទេស​ភត្ត​សម្រាប់​ភិក្ខុ​៤​អង្គ​ប្រើ​ព្រាហ្មណ៍​ជា​ប្តី​ឲ្យ​ទៅ​និមន្ត​លោក​ប្រាប់​ថា " ម្នាល​ព្រាហ្មណ៍​ចូរ​អ្នក​ទៅ​វត្ត​និមន្ត​ព្រាហ្មណ៍​ចាស់​ៗ​៤ អង្គ​មក " ។ គាត់​ទៅ​វត្ត​និមន្ត​ថា​"សូម​និមន្ត​ព្រាហ្មណ៍​៤​អង្គ" ។ ខី​ណាសវសាមណេ ៤អង្គ​គឺ​សង្កិច្ច​១ បណ្ហិតះ ១ សោបាកះ ១ រេវតះ​១ មាន​អាយុ​៧​ឆ្នាំ​

រឿង​ឆ្កែ​ខាំ​ប្រេត (ចាក បេ. ខុ) (ទោស​ក្បត់​ស្វាមី និង​មុសាវាទ) កាល​សាសនា​ព្រះ​ទសពល​ព្រះ​នាម​កស្សប មាន​គហបតី​ម្នាក់ ជា​ឧបាសក​មាន​សទ្ធា​ជ្រះ​ថ្លា​ក្នុង​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា បាន​បបួល​ឧបាសក ៥០០ នាក់​សុទ្ធ​តែ​បាន​សម្រេច​សោតា​បត្តិ​ផល នាំ​គ្នា​ធ្វើ​ទាន​ផ្សេងៗ មាន​ធ្វើ​វត្ត​អារាម​ធ្វើ​ស្ពាន​ផ្លូវ​ថ្នល់ ធ្វើ​ទី​ចង្រម ធ្វើ​ព្រះ​វិហារ​ថ្វាយ​ព្រះ​សង្ឃ​មាន​ព្រះ​ពុទ្ធ​ជា​ប្រធាន បាន​នាំ​ភរិយា​របស់​ខ្លួន​គ្រប់​គ្នា

ឧគ្គហសូត្រ សម័យ​មួយ​ ព្រះ​ដ៏​មាន​ព្រះ​ភាគ គង់​នៅ​ក្នុង​ជាតិ​យាវ័​ន ទៀប​ក្រុង​ភទ្ទិយៈ ។ គ្រា​នោះ ឧគ្គហមេណ្ឌ​កនត្តា (ជា​ចៅ​មេណ្ឌសេដ្ឋី) ចូល​ទៅ​គាល់​ព្រះ​ដ៏​មាន​ព្រះ​ភាគ លុះ​ចូល​ទៅ​ដល់ ថ្វាយ​បង្គំ​ព្រះ​ដ៏​មាន​ព្រះ​ភាគ​ហើយ​អង្គុយ​ក្នុង​ទី​សម​គួរ ។ លុះ​ឧគ្គហមេណ្ឌកនត្តា អង្គុយ​ក្នុង​ទី​សម​គួរ​ហើយ បាន​ក្រាប​ទូល​ព្រះ​ដ៏​មាន​ព្រះ​ភាគ យ៉ាង​នេះ​ថា បពិត្រ​ព្រះ​អង្គ​ដ៏​ចម្រើន សូម​ព្រះ​ដ៏​មាន​ព្រះ​ភាគ មាន​ភិក្ខុ​ជា​គម្រប់ ៤

រឿង​ក្អែក​ញី​ឈ្មោល​នឹង​ពស់ (ចាក គ.ប.) (អ្នក​មាន​ប្រាជ្ញា​អាច​ញ៉ាំង​អ្នក​ដទៃ​ឲ្យ​សម្លាប់​សត្រូវ​ខ្លួន​បាន) មាន​ក្អែក​ញី​ឈ្មោល​មួយ​គូ អាស្រ័យ​នៅ​លើ​ដើម​ឈើ​មួយ​ដើម​ក្នុង​ព្រង​ដើម​ឈើ​នោះ​មាន​ពស់​វែក​មួយ ។ ពស់​នោះ​វា​តែង​តែ​ចាប់​កូន​ក្អែក​ស៊ី​ជា​ចំណី​អាហារ​ ។ តមក ក្អែក​ញី​រក​កល់​ពង​ទៀត និយាយ​ទៅ​កាន់​ប្តី​ថាៈ " អ្នក​បង​ជា​ទី​ពឹង! គួរ​យើង​លះ​បង់​ចោល​ដើម​ឈើ​នេះ​ទៅ ហើយ​ហើរ​ទៅ​រក​ដើម​ឈើ​ឯ​ទៀត​អាស្រ័យ​នៅ​វិញ​

រឿង​កញ្ញា​កុណ្ឌល​កេសី (ចាក ធ. ខុ.) (បញ្ញា​ដែល​ខំ​កសាង​មក មិន​មែន​ទុក​ស្ងៀម​ទេ គឺ​ទុក​ការពារ​ខ្លួន) ក្នុង​ពុទ្ធ​ប្បាទ​នេះ នា​ក្រុង​រាជ​គ្រឹះ មាន​ធីតា​សេដ្ឋី​ម្នាក់ អាយុ​១៦​ឆ្នាំ​មាន​រូប​រាង​ល្វត​ល្វៃ​ផ្តាច់ គូរ​ដល់​ការក្រឡេក​មើល​ជា​ពន​ពេក ។ ជា​ធម្មតា​នារី​ទាំង​ឡាយ ដែល​ឋិត​ក្នុង​វ័យ​នោះ (​អាយុ​១៦​ឆ្នាំ) ច្រើន​តែ​ជាប់​ចិត្ត​នឹង​បុរស​ឆ្កួត​ចិត្ត​ព្រោះ​បុរស​ជា​កំណត់ ។ ឯ​មាតា​បិតា​បាន​រៀប​ចំ​ទី​កន្លែង​ឲ្យ​នាង​នៅ​ក្នុង​បន្ទប់​ដ៏​មាន​សិរី

រឿង​ស្តេច​ចចក​ឈ្មោះ​សព្វ​នាឋៈ (ចាក អ. ស.) (ចចក​អើយ​ ចចក​​ជើង​មានះ វិនាស​ប្រាណ​ឯង) ក្នុង​កាល​ដែល​កន្លង​ទៅ​ហើយ​ មាន​បុរោហិត​ព្រះ​ចៅ​ពារាណសី​ម្នាក់​ជា​អ្នក​ចេះ​បឋវី ជយ​មន្ត(មន្ត​បង្វិល​ផែន​ដី​ឲ្យ​វិល) ។ ថ្ងៃ​មួបុរោហិត ចូល​ទៅ​កាន់​អរណ្យ​ប្រទេស អង្គុយ​លើ​ខ្នង​ថ្ម​ដោយ​បំណង​ថា នឹង​ស្វា​ធ្យាយ​មន្ត​វិជ្ជា​ការ​ខ្លួន​ លុះ​អង្គុយ​ស៊ប់​សួន​លើ​ខ្នង​ថ្ម​រួច​ស្រួល​បួល​ហើយ ក៏​តាំង​រាយ​មន្ត​នោះ​ឯង ។

រឿង​ស្រី​មាន​គូ​កំណាន់ (ចាក ធ. ខុ.) (​អំណាច​កាម​រាគ​នាំ​ឲ្យ​កើត​តម្រេក​ក្នុង​វត្ថុ​មិន​គួរ) សេចក្តី​ដំណាល​ថា មាន​ភិក្ខុ​អ្នក​ប្រព្រឹត្ត​បិណ្ឌ​បាត​មួយ​អង្គ រៀន​កម្ម​ដ្ឋាន​ក្នុង​សំណាក់​ព្រះ​សាស្តា ហើយ​ចូល​ទៅ​កាន់​ឱធ្យាន​ចាស់​មួយ ដើម្បី​ធ្វើ​សមណធម៌ ។ លំដាប់​នោះ​មាន​ស្ត្រី​ម្នាក់ មាន​រូប​រាង​ស្រស់​ល្អ​ឆើត​លើស​នារី​ទាំង​អស់​ក្នុង​នគរ បាន​ណាត់​ពេល​នឹង​បុរស​គូ​កំណាន់​ម្នាក់