Reading Article
Public date : 27, Jul 2019 (40,034 Read)
បទគួរយល់ដឹងអំពីរាគៈ
|
|
|
បទគួរយល់ដឹងអំពីរាគៈ
ទឹកភ្នែកម្នាក់ៗ បើសន្សំគ្រប់ជាតិ ច្រើនជាងទឹកមហាសមុទ្រ ទឹកដោះម្តាយក៏ដូចគ្នា ។ គួរឲ្យស្លុតសង្វេគណាស់ទៅទៀតនោះ គឺឈាមដែលចេញពីបំពង់ក ក្នុងកំណើតដែលត្រូវគេសម្លាប់ ក៏ច្រើនជាងទឹកមហាសមុទ្រដែរ ។ ម្នាក់ៗមានទុក្ខភ័យច្រើនលើសលុបណាស់ហើយ នៅក្នុងវដ្តសង្សារនេះ ដូច្នេះមិនបាច់ប្រាថ្នាឲ្យអ្នកណាមានទុក្ខអ្វីបន្តិចបន្តួចថែមទៀតទេ ។ បើគេបានសុខខ្លះដោយលាភដោយយស... សាធុ! សាធុ! ជួយអរនិងជួយបន់ស្រន់កុំឲ្យគេហ្នឹងឯងភ្លេចខ្លួន សូមឲ្យគ្រប់គ្នាឆាប់ផុតទុក្ខ ព្រោះក្នុងលោកនេះ មិនមានអ្នកណាម្នាក់ខ្វះខាតនូវសេចក្តីទុក្ខឡើយ ។ អវិជ្ជបិទទ្វារនិពា្វន បើកផ្លូវក្នុងភព តណ្ហានាំដើរផ្លូវឆ្ងាយគឺវដ្តសង្សារ ។ អ្វីៗណាដែលគិតថាល្អស្អាត ហើយកើតរាគៈចង់បាន គឺថាអ្វីៗនោះក្លែងក្លាយទេ គឺដោយសាររាគៈ ក្នុងចិត្តបោកប្រាស់ ទើបបានជាគិតខុសពីការពិត ។ យើងឃើញមនុស្សម្នាក់ស្អាតណាស់ ល្អណាស់ សមណាស់ គួរឲ្យចង់បានមក... តាមពិត សូម្បីតែគោក្របីឆ្កែឆ្មាជាដើម ក៏វាចេះស្រឡាញ់គ្នាវាដែរ វាចេះឃើញស្អាត វាចេះហួងហែង គឺថាឲ្យតែរាគៈ កើតឡើងតាក់តែងចិត្តហើយ អារម្មណ៍បែបណាក៏ដោយ ក៏គួរឲ្យស្រឡាញ់ត្រេកត្រអាលទាំងអស់ ដូច្នេះសូមកុំវង្វេងច្រឡំស្វែងរកអារម្មណ៍ដែលថាស្អាតណាស់ ល្អណាស់ សមណាស់នោះ ត្រូវព្យាបាលចិត្តឲ្យជាវិញទៅ ដូចមនុស្សកើតស្គមលឿង មិនចង់បរិភោគបាយទឹកត្រឹមត្រូវ បែរទៅជាបរិភោគអាចម៍ចន្លុះ លាមកក្រៀមជាដើមទៅវិញដូច្នោះឯង ។ ពាក្យខ្មែរមួយឃ្លាបានពោលថា "ឃ្លានឆ្ងាញ់ ស្រឡាញ់ល្អ" ពាក្យនេះគិតតាមផ្លូវព្រះធម៌ពីរោះណាស់ មានរឿងព្រះនន្ទជាឧទាហរណ៍ស្រាប់ ។ ព្រះនន្ទបុត្រព្រះនាងមហាបជាបតិគោតមី ស្រឡាញ់នាងជនបទកល្យាណីស្ទើរលេប នៅក្នុងផ្នួសអផ្សុកខ្លាំងណាស់នឹកឃើញរូបនាង ញ័រអស់ដៃជើង រលឹកពាក្យសម្តីដែលស្រីពោលផ្តាំ ធ្វើឲ្យដួងចិត្តលន្លង់លន្លោច នឹកអើយសែននឹក... ដល់ពេលព្រះបរមសាស្តា នាំឲ្យទៅឃើញទេពអប្សរ រាគៈជាមួយនឹងនាងជនបទកល្យាណីរលត់រលាយអស់ គិតថានាងជនបទកល្យាណីដូចសត្វស្វាដែលត្រូវឆេះរោមអស់ដូច្នោះឯង... ។ រឿងនាងបដាចារ គួរដល់ការសិក្សាណាស់អានុភាពស្នេហាធ្វើឲ្យរត់តាមប្រុសស្នេហ៍ មិនខ្វល់នឹងម៉ែឳខ្មាស់គេឡើយ កិត្តិយសត្រកូលសេដ្ឋីត្រូវនាងស្រីបំផ្លាញអស់ ទៅនៅក្នុងព្រៃ កាប់មែកឈើធ្វើខ្ទមប្រក់ស្មៅតែហាក់ដូចជានៅក្នុងវិមានឋានសួគ៌ ។ នេះឯងអានុភាពនៃចិត្តដែលប្រកបដោយរាគៈ មានវិមានសួគ៌ានៅឯណា ខ្ទមស្លឹកសោះហ្នឹង ទីបំផុតរហេមរហាមដូចដែលពុទ្ធបរិស័ទជ្រាបស្រាប់ ដោយឧបនិស្ស័យក្នុងព្រះរតនត្រៃមាន ទើបបដាចាររួចផុតចាកទុក្ខ ។ នៅក្នុងអច្ឆរាសូត្រ សំយុត្តនិកាយ សគាថវគ្គ បានសម្តែងអំពីព្រះភិក្ខុមួយអង្គ ដែលបាត់បង់ជីវិតនៅនឹងផ្លូវចង្រ្កម ។ ព្រះភិក្ខុអង្គនោះ បានកើតជាទេវបុត្រភ្លាម ប្រញាប់ចុះមកគាល់ព្រះដ៏មានព្រះភាគ បានទូលព្រះដ៏មានព្រះភាគថា ព្រៃឈ្មោះមោហនៈ ជាព្រៃគឹកកងដោយពួកស្រីអប្សរ ជាទីអាស្រ័យនៅនៃពួកបិសាច ធ្វើដូចម្តេចហ្ន៎ ដើម្បីនឹងយាត្រាចេញពីព្រៃនេះទៅបាន ។ សមណទេវបុត្រនោះ ហៅព្រៃនន្ទវ័នថាព្រៃមោហនៈ គឺព្រៃធ្វើឲ្យវង្វេង ហៅពួកទេវតាថាពួកបិសាច ព្រោះឧបនិស្ស័យនៃវិបស្សនា ធ្វើឲ្យលោកមិនត្រេកអរចំពោះភពជាតិនោះឯង សូម្បីតែទេវលោក ។ តាមរឿងរ៉ាវជាឧទាហរណ៍មកប៉ុណ្ណោះ តើគួរឲ្យយើងជឿលោភៈដែរឬទេ? យើងអាចនិយាយជាវោហារបានថា លោភៈបោកប្រាស់សត្វលោកឲ្យវង្វេងស្រឡាញ់ និងឲ្យយល់ខុសទៅផ្សេងៗ ដូច្នេះគួរអប់រំចម្រើនសតិប្បដ្ឋាន ដើម្បីបានស្គាល់លោភៈច្បាស់ទៅតាមសេចក្តីពិត ។ ស្រង់ចាកពីសៀវភៅ " ព្រះថេរីគាថា ភាគទី២ " រៀបរៀងដោយ លោកគ្រូអគ្គបណ្ឌិតធម្មាចារ្យ ប៊ុត-សាវង្ស ។ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ |
