អានអត្ថបទ
ផ្សាយ : ០៣ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ (អាន: ១១,១២៤ ដង)
កម្មដ្ឋាន ២ យ៉ាង
|
|
|
កម្មដ្ឋាន ២ យ៉ាង
កម្មដ្ឋាន ២ យ៉ាង គឺ សព្វត្ថកកម្មដ្ឋាន (កម្មដ្ឋានមានប្រយោជន៍ក្នុងកុសលធម៌ទាំងពួង) ១។ បណ្ដាលកម្មដ្ឋានទាំង ២ យ៉ាងនោះ មេត្តា (ដែលផ្សាយទៅ) ក្នុងជនផ្សេងៗ មានពួកភិក្ខុជាដើមក្ដី មរណស្សតិ (ការរលឹកដល់សេចក្ដីស្លាប់)ក្ដី ឈ្មោះថា សព្វត្ថកកម្មដ្ឋាន។ ព្រះអាចារ្យពួកខ្លះពោលថា អសុភសញ្ញា (ជាសព្វត្ថកកម្មដ្ឋាន ក៏មាន)។ ពិតមែន មេត្តា (នោះ) ជាដំបូង ភិក្ខុអ្នកចម្រើនកម្មដ្ឋាន ត្រូវកំណត់យកពួកភិក្ខុនោះហើយ ចម្រើនទៅក្នុងពួកភិក្ខុដែលនៅក្នុងសីមា (ជាមួយគ្នា) ដោយន័យថា "សីមដ្ឋកភិក្ខុសង្ឃេ សុនិតា ភវន្តុ អព្យាបជ្ឈា សូមភិក្ខុសង្ឃទាំងឡាយដែលនៅក្នុងសីមា ចូរជាអ្នកមានសេចក្ដីសុខ មិនបៀតបៀនគ្នាចុះ" អំពីនោះគប្បីចម្រើនទៅក្នុងពួកទេវតា ដែលនៅក្នុងសីមា(នោះ) បន្ទាប់ពីនោះ គប្បីចម្រើនទៅក្នុងឥស្សរជនក្នុងគោចរគ្រាម ហើយទើបចម្រើននៅក្នុងមនុស្ស (អ្នកស្រុក) ក្នុងគោចវគ្រាមនោះ រហូតទៅដល់ (សត្វតិរច្ឆាន) ទាំងពួង។ ក៏ឯដោយមេត្តា (ដែលផ្សាយទៅ) ក្នុងពួកភិក្ខុ លោករមែងធ្វើឲ្យភិក្ខុទាំងឡាយដែលរួមជាមួយគ្នាមានចិត្តទន់ភ្លន់ (ក្នុងខ្លួនលោកបាន)។ កាលដូច្នោះ ភិក្ខុទាំងនោះ ក៏ជាសុខសំវាស (មានការរួមជាសុខ) សម្រាប់លោក។ ដោយមេត្តា (ដែលផ្សាយទៅ) ក្នុងពួកទេវតាដែលនៅក្នុងសីមានោះ លោកនឹងជាអ្នកដែលទេវតាទាំងឡាយ អ្នកមានចិត្តដែលមេត្តានោះធ្វើឲ្យទន់ភ្លន់ហើយ ចាត់ការរក្សាយ៉ាងល្អ ដោយការរក្សាដែលជាធម៌ដោយមេត្តា។ (ដែលចម្រើនទៅ) ក្នុងឥស្សរជនក្នុងគោចរគ្រាម លោកនឹងជាអ្នកដែលឥស្សរជនទាំងឡាយ អ្នកមានចិត្តដែលមេត្តានោះធ្វើឲ្យទន់ភ្លន់ហើយ ចាត់ការរក្សាប្រុងប្រយ័ត្នយ៉ាងល្អ ដោយការរក្សាដែលប្រពៃតាមធម៌។ ដោយមេត្តា (ដែលចម្រើនទៅ) ក្នុងមនុស្សទាំងឡាយក្នុងគោចរគ្រាមនោះ លោករមែងជាអ្នកដែលមនុស្សទាំងនោះ អ្នកមានចិត្តដែលមេត្តានោះ ធ្វើឲ្យជ្រះថ្លាហើយ មិនមើលងាយត្រាច់ទៅ (បានតាមសប្បាយ)។ ដោយមេត្តា (ដែលចម្រើនទៅ) ក្នុងពួកសត្វ (សត្វតិរច្ឆាន) ទាំងពួង លោកនឹងជាអ្នកមានការត្រាច់ទៅ មិនទើសទាក់ក្នុងទីទាំងពួង។ ម្យ៉ាងទៀត ដោយ មរណស្សតិ កាលលោកគិតថា អវស្សំ មយា មរិតព្វំ យើងនឹងត្រូវស្លាប់ពិតប្រាកដ ដូច្នេះ នឹងលះអនេសនា (ការស្វែងរកដែលមិនសមគួរ) ចេញបាន មានសេចក្ដីសង្វេគ ចម្រើនខ្ពស់ឡើងជាអ្នកមានការប្រព្រឹត្តមិនធូរថយ (ក្នុងសម្មាបដិបត្តិ)។ ម្យ៉ាងទៀតលោកមានចិត្តដែលបានសន្សំ (អប់រំ) ហើយក្នុងអសុភសញ្ញាអារម្មណ៍ទាំងឡាយសូម្បីជាទិព្វ រមែងមិនទាន់ចិត្ត (របស់លោក) ដោយធ្វើឲ្យលំបាកបាន។ ដោយប្រការដូចពោលមកដូចនេះ កម្មដ្ឋាន ៣ មានមេត្តាជាដើម លោកទើបហៅថា សព្វត្ថកកម្មដ្ឋាន ព្រោះហេតុជាកម្មដ្ឋានដែល (កុលបុត្រគប្បីប្រាថ្នា) ត្រូវការ គឺគប្បីប្រាថ្នាក្នុងភាវនានុយោគទាំងពួង ព្រោះសេចក្ដីជាកម្មដ្ឋានមានឧបការៈច្រើនប្រការ ១ ហេតុជាទីតាំងនៃការងារ គឺការប្រកបប្រឹងប្រែងរឿយៗ នូវយោគភាវនាដែលបំណងប្រាថ្នាប្រការ ១។ ចំណែកថា កម្មដ្ឋានណាក្នុងកម្មដ្ឋានទាំង ៤០ សមគួរដល់ចរិយារបស់បុលបុត្រណា កម្មដ្ឋាននោះ លោកហៅថា បារិហារិយកម្មដ្ឋានរបស់កុលបុត្រនោះ ព្រោះជាកម្មដ្ឋានដែលកុលបុត្រនោះ គួរបរិហារជានិច្ច និងព្រោះជាបទដ្ឋាននៃភាវនាជាន់ខ្ពស់របស់លោកផង លោកអ្នកឲ្យកម្មដ្ឋានទាំង ២ យ៉ាង ដូចពោលមកនេះ អ្នកនោះឈ្មោះថា (កម្មដ្ឋានទាយក) អ្នកឲ្យកម្មដ្ឋានព្រះយោគាវចរត្រូវចូលទៅរកអ្នកឲ្យកម្មដ្ឋាននោះ។ ពាក្យនេះ លោកពោលទុកក្នុងគម្ពីរវិសុទ្ធិមគ្គ ចំណែកក្នុងអដ្ឋកថាវិន័យលោកពោលទុកថា៖ ក៏បណ្ដាអារម្មណ ៣៨ ប្រការ កម្មដ្ឋានណាដែលសមគួរដល់ចរិតរបស់កុលបុត្រណា កម្មដ្ឋាននោះ លោកហៅថា បារិហារិយកម្មដ្ឋាន ព្រោះជាកម្មដ្ឋានដែលកុលបុត្រនោះ គួរបរិហារទុកជានិច្ច ដោយន័យតាមដែលពោលហើយនុ៎ះឯង។ តែក្នុងតតិយបារាជិកនេះ អានាបានកម្មដ្ឋាននេះឯង លោកហៅថាបារិហារិយកម្មដ្ឋាន។ ក្នុងគម្ពីរសារត្ថទីបនីដីកា លោកពោលទុកថា៖ ភិក្ខុអ្នកប្រកបក្នុងកម្មដ្ឋាន ឈ្មោះថា កម្មដ្ឋានិកោ ប្រែថាអ្នកប្រកប គឺអ្នកប្រកបរឿយៗ នូវភាវនា ដែលភិក្ខុអ្នកប្រកបកម្មដ្ឋាននោះ។ ពាក្យថា កំណត់ គឺកំណត់កាត់យ៉ាងនេះថា ភិក្ខុទាំងពួងក្នុងវិហារនេះ។ បទថា សហវាសីនំ ប្រែថា ភិក្ខុអ្នកនៅរួមគ្នា។ ពាក្យថា ធ្វើឲ្យកើតមានចិត្តមុទិតា គឺធ្វើចិត្តឲ្យទន់កើតឡើងក្នុងខ្លួន។ ក៏ប្រយោជន៍ដោយការធ្វើឲ្យកើតភាពជាអ្នកមានចិត្តទន់ភ្លន់របស់អ្នកនៅរួមគ្នាជាដើមនេះ គប្បីសម្ដែងដោយមេត្តានិសង្សសូត្រ ដែលប្រព្រឹត្តទៅដោយន័យជាដើមនេះ ជាទីស្រឡាញ់របស់មនុស្សទាំងឡាយជាដើម។ ពាក្យថា ជាអ្នកមានការប្រព្រឹត្តិទៅមិនធូរថយ គឺមិនជាអ្នកមានសេចក្ដីប្រព្រឹត្តិធូរថយ មានសេចក្ដីព្យាយាមថោកថយក្នុងសម្មាបដិបត្តិ សេចក្ដីថា ជាអ្នកប្រកបព្យាយាមក្នុងអារម្មណ៍សូម្បីជាទិព្វ អធិប្បាយថា នឹងបាច់ពោលទៅថ្វីក្នុងអារម្មណ៍ក្រៅនេះ។ ពាក្យថា ក្នុងគ្រប់ទីស្ថាន គឺក្នុងកិច្ចដែលសមណៈគប្បីធ្វើគ្រប់យ៉ាង ឬក្នុងការតាមប្រកបកម្មដ្ឋានទាំងពួង។ ពាក្យថា គប្បីត្រូវការ គឺគប្បីត្រូវការដោយអំណាចការសេពរហូតថ្នឹកក្នុងខាងដើម។ ការប្រកបរឿយៗ នូវការចម្រើនការប្រកប ឈ្មោះថា យោគានុយោគោ ប្រែថា ការប្រកបរឿយៗនូវសេចក្ដីព្យាយាម។ កម្ម ដោយការប្រាថ្នា គឺវត្ថុដែលគួរធ្វើ បានដល់ ការប្រកបរឿយៗ នូវយោគៈនោះនៃកម្ម គឺការប្រកបរឿយៗនូវយោគៈនោះ។ ពាក្យថា ព្រោះភាពជាបទដ្ឋាន គឺព្រោះហេតុនៃការសម្រេច។ លោកអាចារ្យពោលតាមន័យដែលមកហើយ ក្នុងបាលីថាក្នុងអារម្មណ៍ ៣៨ ដូច្នេះនេះនោះឯង ដោយវោរអាកាសកសិណ និងអាលោកកសិណចេញ ព្រោះកសិណទាំង ៨ ដែលជាអារម្មណ៍របស់រូបជ្ឈាន មានបឋវីកសិណជាដើម លោកបានពោលទុកដោយសរុបក្នុងបាលី ដោយធ្វើអាលោកកសិណឲ្យចូលចុះក្នុងឱទាតកសិណ និងធ្វើបរិច្ឆិន្នាកាសកសិណ ឲ្យចូលចុះក្នុងកសិណុគ្ឃាដិមាកាសកសិណ។ ក៏កាលកាន់យកអាកាសកសិណ និង អាលោកកសិណទុកមួយផ្នែក តាមន័យអដ្ឋកថា ក៏ជាកម្មដ្ឋាន ៤០ នេះឯង។ ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ កម្មដ្ឋាននិទ្ទេស រៀបរៀងដោយ ភិក្ខុ សុវណ្ណជោតោ ភួង សុវណ្ណ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ |
