អានអត្ថបទ
ផ្សាយ : ១៦ មករា ឆ្នាំ២០២២ (អាន: ១៥,៧៥៣ ដង)
ជុំវិញរឿងព្រះនិព្វាន
|
|
|
ជុំវិញរឿងព្រះនិព្វាន
បើមានពាក្យអះអាងថា (មិនមានទេ ព្រះនិព្វាននោះ ព្រោះមិនមែនវត្ថុដែលគប្បីរកបាន ដូចស្នែងទន្សាយដូច្នោះ) យ៉ាងនេះ ចម្លើយគប្បីមាន ថា ព្រះនិព្វានមិនមាន ក៏មិនមែន ព្រោះព្រះនិព្វាននោះ ជាធម្មជាតិ ដែលគប្បីរកបានដោយឧបាយ ពិតហើយ ព្រះនិព្វាននោះរមែងរកបានដោយ ឧបាយពោលគឺការបដិបត្តិ ដែលសមគួរដល់ព្រះនិព្វាននោះ ដូចលោកុត្តរចិត្តរបស់បុគ្គលដទៃៗ ព្រះអរិយៈរមែងដឹងបានដោយចេតោបរិយញ្ញាណ ដូច្នោះព្រោះហេតុនោះ (មិនគួរពោលថា ព្រះនិព្វានមិនមាន ព្រោះមិនមែនវត្ថុដែលគប្បីបាន) ដែលថាបុថុជ្ជនល្ងង់ខ្លៅ (មិនបានប្រសព្វវត្ថុណា ក៏ថាវត្ថុនោះមិនមាន) ដូច្នេះមិនគួរ ព្រោះអ្នកបានប្រសព្វមានហើយ។ ម្យ៉ាងទៀត មិនគួរពោលថា ព្រះនិព្វានមិនមាន ព្រោះហេតុអ្វី ព្រោះមិនជាមោឃៈនៃការបដិបត្តិពិតហើយ បើព្រះនិព្វានមិនមានការ បដិបត្តិត្រូវដែលសង្គ្រោះក្នុងខន្ធ ៣ មាន សីលក្ខន្ធជាដើម ដែលមាន សម្មាទិដ្ឋិជាប្រមុខ ក៏ត្រូវជាមោឃៈតែថា ការបដិបត្តិត្រូវនេះមិនជាមោឃៈ ព្រោះជាហេតុឲ្យដល់ព្រះនិព្វានបាន។ បើមានពាក្យជំទាស់ថា ការមិនជាមោឃៈ នៃការបដិបត្តិនោះ មិនមានទេ ព្រោះការបដិបត្តិនោះ ជាហេតុឲ្យការដល់មិនមាន ដូច្នេះសោតពាក្យឆ្លើយគប្បីមានថា ការមិនមានជាព្រះនិព្វានក៏មិនមែន ព្រោះមិនមានការសម្រេចព្រះនិព្វានណាដោយសារមិនមានខន្ធអតីត និងអនាគត (ទោះមិនមានខន្ធអតីត អនាគត ក៏គង់សម្រេចព្រះនិព្វានបានដែរ)។ បើជំនាស់ទៀតថា មិនមែនតែខន្ធអតីត អនាគតនោះ ប៉ុណ្ណោះទេសូម្បីការមិនវត្តមានខន្ធ គឺខន្ធបច្ចុប្បន្នទាំងឡាយ ក៏ជានិព្វានដែរ ដូច្នេះសោតគប្បីឆ្លើយថា មិនត្រូវព្រោះព្រះនិព្វានមាន មិនមែនដោយសារការមិនមានខន្ធទាំងឡាយនោះទេ ម្យ៉ាងទៀត ព្រោះការវត្តមានខន្ធមិនមានព្រះនិព្វានក៏ដល់នូវការមិនមានដែរឬ មិនមែនមានវត្តមានខន្ធ ហើយព្រះនិព្វានមិនមាននោះទេ និងទោស គឺការមិនសម្រេចសឧបាទិសេសនិព្វានធាតុ ក្នុងខណៈនៃមគ្គចិត្ត ក៏អាស្រ័យវត្តមានខន្ធដែរ (គឺថាក្នុងខណៈនៃមគ្គនឹងសម្រេចនិព្វានមិនបាន។ បើជំទាស់ទៀតថា ទោសមិនមាន ព្រោះក្នុងខណៈនៃមគ្គនោះ កិលេសទាំងឡាយក៏មិនប្រព្រឹត្តទៅ ដូច្នេះសោត គប្បីឆ្លើយថា មិនបានព្រោះបើក្នុងខណៈនៃមគ្គ កិលេសមិនប្រព្រឹត្តទៅ អរិយមគ្គក៏គ្មានប្រយោជន៍ពិតហើយ កាលបើយ៉ាងនោះ កិលេសទាំងឡាយ មិនមានមកតាំងពីមុនខណៈនៃអរិយមគ្គ ព្រោះដូច្នោះអរិយមគ្គក៏គ្មានប្រយោជន៍។ ព្រោះហេតុដូចដែលពោលមកនោះ ប្រការដែលថាព្រះនិព្វានមិនមាន ព្រោះជាវត្ថុដែលគ្មានដូចស្នែងទន្សាយ និងការបដិបត្តិមិនជាមោឃៈ ព្រោះការបដិបត្តិនោះ ជាហេតុឲ្យដល់នូវការមិនមាន និងថាទោសគឺការសម្រេចព្រះនិព្វាន ក្នុងខណៈនៃមគ្គមិនបាននោះ មិនមានព្រោះក្នុងខណៈនៃអរិយមគ្គ កិលេសមិនប្រព្រឹត្តទៅហើយនោះ ទើបមិនមែនជាហេតុគឺមិនត្រូវតាមហេតុ។ បើមានពាក្យជំទាស់ទៀតថា ខយោ ការអស់ទៅជានិព្វាន ដោយបាលីថា យោ ខោ អាវុសោ រាគក្ខយោ ម្នាលអាវុសោ ការអស់ទៅនៃរាគៈណាជាដើម ដូច្នេះសោត គប្បីឆ្លើយថា ព្រោះព្រះអរហត្តនោះ ទ្រង់សម្ដែងទុកដោយន័យថា យោ ខោ អាវុសោ រាគក្ខយោ ជាដើមដូចគ្នានៅមានអ្វីខុសទៀត គឺព្រះនិព្វានក្លាយជា ធម្មជាតិមានកាលវេលា ដែលខ្លី ជាធម្មជាតិមានលក្ខណៈនៃសង្ខតធម៌ ព្រោះជាធម្មជាតិដែលសម្រេចបាន ដែលមិនគិតដល់សម្មាវាយាមៈទៅ ហើយ ឬម្យ៉ាងទៀត ព្រោះជាធម្មជាតិដែលមានលក្ខណៈ ជាសង្ខតធម៌ នោះ ព្រះនិព្វានក៏ដល់នូវភាវៈជាធម្មជាតិរាប់បញ្ចូលក្នុងសង្ខត ធម៌នោះឯង ក៏ដល់នូវភាវៈជាធម្មជាតិដែលត្រូវភ្លើងមានរាគៈជាដើម ដុតរោលបាន កាលបើជាធម្មជាតិត្រូវដុត ក៏ដល់នូវភាវៈជាទុក្ខទៅហើយ។ បើមានពាក្យជំទាស់ទៀតថា ទោសមិនមាន ព្រោះការប្រព្រឹត្តទៅ (នៃកិលេស) ឈ្មោះថា មិនមានតទៅទៀត ចាប់តាំងពីការអស់ (គ្រាចុងក្រោយ) ការអស់នោះជានិព្វាន ដូច្នេះសោត គប្បីមានការអស់នោះ ក៏មិនកន្លងទោសមានប្រការដូចដែលពោលហើយ និងអស់អរិយមគ្គក្លាយ ជាព្រះនិព្វានទៅហើយ ពិតហើយ អរិយមគ្គ រមែងញ៉ាំងទោសទាំងឡាយ ឲ្យអស់ទៅ ព្រោះដូច្នោះ ទ្រង់ទើបហៅថា ខយោ ហើយបន្ទាប់ពីនោះទៅការប្រព្រឹត្តទៅ (នៃទោស) មិនមានទៀតឡើយ តែថាព្រោះព្រះនិព្វាននោះជាឧបនិស្ស័យ (ជាទីអាស្រ័យ) ដោយបរិយាយនៃ ខយ គឺមគ្គ បានដល់អនុប្បត្តិរោធ និរោធ គឺការមិនកើតឡើង ព្រះនិព្វាននោះ ទើបទ្រង់ ហៅថា ខយោ គឺជាឧបចារវោហារ (ទាក់ទងគ្នា) និងវត្ថុដែលមានព្រះនិព្វានជាឧបនិស្ស័យ។ បើមានពាក្យសួរថា ព្រោះហេតុអ្វី ព្រះនិព្វាននោះ ព្រះមានព្រះភាគត្រាស់ទុកដោយសរុបតែមួយ? ដូច្នេះនោះ គប្បីឆ្លើយថា ព្រះនិព្វានជាធម៌ល្អិតសុខុម ការដែលព្រះនិព្វាននោះជធម៌ល្អិតសុខុម ជាការសម្រេចទូទៅ (ប្រាកដទូទៅ) ហើយ ព្រោះជាហេតុនាំមកនូវភាពជាអ្នកខ្វល់ខ្វាយតិចនៃព្រះមានព្រះភាគជាម្ចាស់ និងព្រោះជាធម៌ដែលត្រូវ ឃើញដោយអរិយចក្ខុ ព្រោះហេតុនោះ ព្រះនិព្វាននោះ ជាធម៌មិនទូទៅ ព្រោះជាធម៌ដែលបុគ្គលព្រមព្រៀងដោយ មគ្គទើបបានដល់ជាធម៌មិនមាន ដែនកើតព្រោះមិនមានខាងដើមខាងចុង។ បើមានពាក្យជំទាស់ថា ព្រះនិព្វាន មិនមែនជាធម៌មិនមានកើតព្រោះលុះត្រាតែមានមគ្គ ទើបសម្រេចបាន ដូច្នេះសោត គប្បីឆ្លើយថា មិនត្រូវ ព្រោះនិព្វានមិនមែនជាធម៌ដែលមគ្គគប្បីឲ្យកើតឡើងនោះ ឡើយ ការពិតព្រះនិព្វាននោះ ជាធម៌ដែលបុគ្គលអាចបានដោយមគ្គប៉ុណ្ណោះ មិនមែនមគ្គឲ្យកើតឡើយនោះទេ ព្រោះដូច្នោះ ព្រះនិព្វាននោះ ទើបឈ្មោះ ថាមិនមិនដែនកើត ដោយសារមិនមានដែនទើបមិនមានជរា មរណៈ ព្រោះមិនមានដែនកើត និងជរា មរណៈ ទើបទៀង។ បើមានពាក្យសួរទៀតថា កាលបើអណូជាដើម ដល់នូវភាវៈទៀតដូចព្រះនិព្វាន ដូច្នេះសោត គប្បីឆ្លើយថា អណូជាដើមនោះ ឈ្មោះថាទៀង មិនបាន ព្រោះមិនមានហេតុ (ឲ្យចូលដល់)។ បើមានពាក្យសួរទៀតថាព្រះនិព្វានទៀត វត្ថុទាំងនោះក៏ទៀង ដូច្នេះសោត គប្បីឆ្លើយថា មិនបានព្រោះវត្ថុទាំងអស់នោះ មិនចូលក្នុងលក្ខណៈនៃហេតុ (ដែលជរាធម៌គួរប្រាថ្នាបានជាដើម)។ បើមានពាក្យសួរថា វត្ថុទាំងឡាយនោះ ចាត់ថាទៀងព្រោះមិនមានហេតុឲ្យកើតឡឡើងជាដើម ដូចព្រះនិព្វាន ដូច្នេះសោតគប្បីឆ្លើយថា មិនបាន ព្រោះអណូជាដើមមិនសម្រិតផល (មិនបរិសុទ្ធ)។ ព្រះនិព្វាននោះប៉ុណ្ណោះ ទៀតពិតព្រោះមានសភាវៈ គឺការពាល់ត្រូវ (ដោយហេតុផល) ដូចពោលមកហើយ ជាអរូប ព្រោះកន្លងនូវសភាវៈនៃរូប (មានការវិនាសជាដើម) មិនមែនជាវត្ថុដែលមិនមានដោយបរមត្ថ ព្រោះជាវត្ថុ ដែលគប្បីសម្រេចបានដោយញាណពិសេស សម្រេចដោយការព្យាយាម ដែលមិនធូរថយ ព្រោះជាព្រះតម្រាស់ពាក្យនេះទុកថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយធម្មជាតិ ដែលមិនកើត មិនមានហេតុណាៗ ធ្វើឲ្យកើតឡើង ដែលបច្ច័យទាំងឡាយ មិនបានតាក់តែងឡើង នេះជាពាក្យវិនិច្ឆ័យយ៉ាងសំខាន់ក្នុងទុក្ខនិរោធនិទ្ទេស។ ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ រស់ក្រោមម្លប់ព្រះធម៌ រៀបរៀងដោយ ភិក្ខុ ចិន្តកវី ទូច ចន្ថា ដោយ៥០០០ឆ្នាំ |
