អានអត្ថបទ
ផ្សាយ : ២៩ មករា ឆ្នាំ២០២១ (អាន: ១៤,៦៦៦ ដង)
ចតុរង្គសន្និបាត
|
|
|
នមត្ថុ រតនត្តយស្ស
ចតុរង្គសន្និបាត ឱវាទបាតិមោក្ខគាថា សព្វបាបស្ស អករណំ កុសលស្សូបសម្បទា សចិត្តបរិយោទបនំ ឯតំ ពុទ្ធានសាសនំ ខន្តិ បរមំ តបោ តីតិក្ខា និព្វានំ បរមំ វទន្តិ ពុទ្ធា ន ហិ បព្វជិតោ បរូបឃាតី សមណោ ហោតិ បរំ វិហេឋយន្តោ អនូបវាទោ អនូបឃាតោ បាតិមោក្ខេ ច សំវរោ មត្តញ្ញុតា ច ភត្តស្មឹ បន្តញ្ច សយនាសនំ អធិចិត្តេ ច អាយោគោ ឯតំ ពុទ្ធាចសាសនំ។ ព្រះបរមពុទ្ធោវាទ ៣ គាថានេះ ឈ្មោះថា ឱវាទបាតិមោក្ខ ជាព្រះឱវាទមានសេចក្ដីវិសេស ១១ ប្រការ ដូចន័យដែលចែកជាកណ្ឌ ៗ តទៅនេះគឺ ១- សព្វបាបស្ស អករណំ ការមិនធ្វើអំពើបាបទាំងពួង ២- កុសលស្សូបសម្បទា ការបំពេញកុសលឲ្យបរិបូណ៌ ៣- សចិត្តបរិយោទបនំ ការញ៉ាំងចិត្តរបស់ខ្លួនឲ្យផូរផង់នេះជាពាក្យប្រដៅរបស់ព្រះពុទ្ធទាំងឡាយ។ ៤- ខន្តិ បរមំ តបោ តីតិក្ខា អធិវាសនខន្តី ពោលគឺសេចក្ដីអន់ធន់ ជាតបធម៌ដ៏ឧត្ដម ៥- និព្វានំ បរមំ វទន្តិ ពុទ្ធា ព្រះពុទ្ធទាំងឡាយតែងសម្ដែងថា ព្រះនិព្វានជាធម៌ឧត្ដម ៦- ន ហិ បព្វជិតោ បរូបឃាតី សមណោ ហោតិ បរំ វិហេឋយន្តោ បុគ្គលដែលសម្លាប់សត្វដទៃមិនឈ្មោះថា បព្វជិត បុគ្គលដែលបៀតបៀនសត្វដទៃមិនឈ្មោះថា សមណៈឡើយ ៧- អនូបវាទោ អនូបឃាតោ ការមិនពោលតិះដៀល (អ្នកដទៃ) ការមិនបៀតបៀន (អ្នកដទៃ) ៨- បាតិមោក្ខេ ច សំវរោ ការសង្រួមក្នុងបាតិមោក្ខ ៩- មត្តញ្ញុតា ច ភត្តស្មឹ ភាវៈជាអ្នកដឹងប្រមាណក្នុងភត្ត ១០- បន្តញ្ច សយនាសនំ ទីដេកទីអង្គុយដ៏ស្ងាត់ ១១- អធិចិត្តេ ច អាយោគោ ការបំពេញព្យាយាមក្នុងអធិចិត្ត។ នេះជាពាក្យប្រដៅរបស់ព្រះពុទ្ធទាំងឡាយ។
ឱវាទបាតិមោក្ខនេះ ជាសាសនធម៌ផ្លូវប្រតិបត្តិរបស់ពុទ្ធបរិស័ទគ្រប់ចំពូកទូទៅទាំងសាសនមណ្ឌល។ ព្រះបោរាណាចារ្យបានសម្ដែងទុកថា ធម្មតាព្រះអរហន្តសម្មាសម្ពុទ្ធទាំងឡាយដែលបានត្រាស់ដឹងក្នុងអតីតកាលកន្លងហើយ តាំងពីព្រះវិបស្សីសម្មាសម្ពុទ្ធជាដើមក្ដី ព្រះអរហន្តសម្មាសម្ពុទ្ធដែលនឹងបានត្រាស់ក្នុងអនាគតកាលខាងមុខក្ដី ព្រះអរហន្តសម្មាសម្ពុទ្ធជាបរមគ្រូរបស់យើងទាំងឡាយ ដែលមានសាសនោវាទរុងរឿងនៅសព្វថ្ងៃនេះក្ដី ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធក្នុងកាលទាំង ៣ តែងទ្រង់ធ្វើវិសុទ្ធិឧបោសថសម្ដែងឱវាទបាតិមោក្ខ ៣ គាថានេះក្នុងទីប្រជុំនៃព្រះសង្ឃសាវ័កដ៏ប្រសើរ ដែលហៅថា ចតុរង្គសន្និបាត (ការប្រជុំសាវ័កប្រកបដោយអង្គ ៤) ដូចគ្នាគ្រប់ៗ អង្គ ផ្សេងតែវារៈដែលទ្រង់សម្ដែង ព្រះអង្គខ្លះច្រើនដង ព្រះអង្គខ្លះតិចដង និងផ្សេងចំនួនភិក្ខុដែលមកប្រជុំ ច្រើនតិចជាងគ្នាតាមកាល ព្រះវិបស្សីសម្មាសម្ពុទ្ធ មានចតុរង្គសន្និបាត ៣ ដង គឺមានភិក្ខុ ៦ លាន ៨ សែនរូបម្ដង ១ សែនរូបម្ដង ៨ ហ្មឺនរូបម្ដង ព្រះសិខីសម្មាសម្ពុទ្ធ មានចតុរង្គសន្និបាត ៣ ដង គឺមានភិក្ខុ ១ សែនរូបម្ដង ៨ ហ្មឺនរូបម្ដង ព្រះវេស្សភូសម្មាសម្ពុទ្ធមានចតុរង្គសន្និបាត ៣ ដង គឺមានភិក្ខុ ៨ ហ្មឺនរូបម្ដង ៧ ហ្មឺនរូបម្ដង ៦ ហ្មឺនរូបម្ដង ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាបរមសាស្ដារបស់យើងមានចតុរង្គសន្និបាតតែម្ដង ព្រះអរហន្តសាវ័កដែលមកប្រជុំគ្នាក្នុងគ្រានោះតែ ១ ២៥០ រូប តិចជាងព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធពីបុរាណ។ ចតុរង្គសន្និបាតរបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធពីបុរាណដូច្នេះគឺ ១- សព្វេ ឯហិភិក្ខូ ភិក្ខុទាំងអស់សុទ្ធតែជាឯហិភិក្ខុ ២- សព្វេ ឥទ្ធិយា និព្វត្តបត្តចីវរា ភិក្ខុទាំងអស់សុទ្ធតែមានបាត្រនិងចីវរកើតឡើងដោយឫទ្ធិ ៣- សព្វេ អនាមត្តិតាវ អាគតា ភិក្ខុទាំងអស់សុទ្ធតែមកឥតនរណានិមន្ត ៤- បណ្ណសេ ឧបោសថទិវសេ មកក្នុងថ្ងៃឧបោសថ ១៥ កើត។ ចតុរង្គសន្និបាត របស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាបរមគ្រូនៃយើងនេះដូច្នេះគឺ ១- មាឃនក្ខត្តេន យុត្តោ បុណ្ណមីឧបោសថ ទិវសោ ថ្ងៃឧបោសថព្រះចន្ទពេញវង់ប្រកបដោយផ្ដាយប្រចាំខែមាឃៈ គឺថ្ងៃ ១៥ កើតមាឃៈ ២- កេនចិ អនាមន្តិតានិ ហុត្វា អត្តនោយេវ ធម្មតាយ សន្និបតិតានិ អឌ្ឍតេរសានិ ភក្ខុសតានិ ភិក្ខុ ១២៥០ រូប ឥតមាននរណានិមន្តឡើយ ស្រាប់តែមកប្រជុំគ្នាតាមធម្មតារបស់លោក ៣- តេសុ ឯកោ បុថុជ្ជនោ វា សោតាបន្ន សកទាគាមិអនាគាមិសុក្ខវិបស្សអរហន្តេសុ វា អញ្ញតរោ នត្ថិ សព្វេ ឆ អភិញ្ញាវ ភិក្ខុអម្បាលនោះជាបុថុជ្ជន ឬសោតាបន្ន សកទាគាមី អនាគាមី ឬព្រះអរហន្តសុក្ខវិបស្សកៈ សូម្បីតែ ១ រូបក៏មិនមាន សុទ្ធតែជាព្រះអរហន្ត បានអភិញ្ញាណ ៦ គ្រប់រូប ៤- ឯកោបិ ចេត្ថ សត្ថកេន កេសេ ឆិន្ទិត្វា បព្វជិតោ នាម នត្ថិ សព្វេ ឯហិភិក្ខូយេវ សូម្បីតែ ១ រូបដែលកោរសក់ដោយកាំបិតហើយបួសក៏មិនមាន សុទ្ធតែជាឯហិភិក្ខុទាំងអស់។ ចតុរង្គសន្និបាតនេះ ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាបរមគ្រូរបស់យើងទ្រង់ធ្វើក្នុងវត្តវេឡុវ័ន។ មានដំណាលថា កាលដែលព្រះអង្គសាវ័កទាំងពីរបួសហើយ ព្រះមហាមោគ្គល្លានបានសម្រេចអរហត្តក្នុងថ្ងៃទី ៧។ ព្រះធម្មសេនាបតីសារីបុត្ត បានសម្រេចសាវ័កបារមីញាណក្នុងថ្ងៃទី ១៥ នៅវេលាដែលបញ្ជូនញាណទៅតាមខ្សែធម្មទេសនា ដែលព្រះដ៏មានព្រះភាគទ្រង់សម្ដែង វេទនាបរិគ្គហសូត្រ ប្រោសទីឃនខបរិព្វាជកជាក្មួយរបស់លោកក្នុងញកគុហាឈ្មោះ សូករខាតលេណៈ នាពាក់កណ្ដាលភ្នំគិជ្ឈកូដ។ កាលដែលព្រះដ៏មានព្រះភាគទ្រង់ជ្រាបថាព្រះថេរៈបានសម្រេចអរហត្តហើយ ព្រះអង្គទ្រង់ហោះទៅតាមអាកាសប្រតិស្ឋានឯវត្តវេឡុវ័ន។ ព្រះថេរៈបានជ្រាបដូច្នោះ ក៏ហោះទៅតាមអាកាសប្រតិស្ឋានក្នុងវត្តវេឡុវ័នដែរ។ សម័យនោះជាវេលាជួបជុំប្រកបដោយអង្គ ៤ ដែលហៅថា ចតុរង្គសន្និបាត ព្រះដ៏មានព្រះភាគក៏ទ្រង់សម្ដែងឱវាទបាតិមោក្ខ ក្នុងទីប្រជុំនោះ។ ហេតុដូច្នេះបានជាចតុរង្គសន្និបាតនេះ ជាទីនិយមរាប់អានរបស់អ្នកប្រាជ្ញថាជាមហាអស្ចារ្យ និងជាមហាមង្គលប្រសើរ កាលបើដល់ថ្ងៃពេញបូរមីខែមាឃ ដែលជាថ្ងៃអភិលក្ខិតកាលដូច្នេះ សប្បុរសក៏នាំគ្នាចាត់ចែងគ្រឿងសក្ការៈដ៏ផ្ចិតផ្ចង់ មានប្រទីបជ្វាលាធូបទាននិងកម្រងផ្កាជាដើម យកទៅបូជាចំពោះព្រះស្ដូបជាទីបញ្ចុះព្រះសារីរិកធាតុ និងឧទ្ទេសិកចេតិយ គឺព្រះពុទ្ធប្បដិមា ដែលប្រតិស្ឋានទុកជាគ្រឿងសំគាល់ក្នុងអារាមផ្សេងៗ ឧទ្ទិសចំពោះព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធនិងព្រះអរហន្តទាំងឡាយដែលបរិនិព្វានទៅជាយូរអង្វែងហើយ ប្រជុំគ្នាស្ដាប់ព្រះសង្ឃសូត្រស្វាធ្យាយ និងស្ដាប់ព្រះសទ្ធម្មទេសនាជាទីរលឹកដល់ថ្ងៃដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធពីបុរាណ និងព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធបរមគ្រូរបស់យើងទ្រង់ធ្វើ ចតុរង្គសន្និបាត នោះឯងតាមសេចក្ដីជឿនិងសេចក្ដីជ្រះថ្លារបស់ខ្លួនៗ ជាប់ជាប្រវេណីតៗ មកដរាបដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ឱវាទបាតិមោក្ខ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ |
