អានអត្ថបទ
ផ្សាយ : ២៩ កក្តដា ឆ្នាំ២០១៩ (អាន: ១១,៤៤៤ ដង)
ចលនាពុទ្ធសាសនា
|
|
|
ចលនាពុទ្ធសាសនា
វឌ្ឍនភាពនៃចលនាព្រះពុទ្ធសាសនា ចាប់តាំងពីព្រះអង្គទ្រង់ត្រាស់ដឹងនូវសច្ចធម៌មក ដរាបទៀបនឹងបរិនិព្វានក៏ចេះតែចម្រើនឡើងជាភិយ្យោភាពលូតលាស់លឿនទៅមុខឥតអាក់។ ពុទ្ធពេចន៍នេះត្រូវបានទទួលជឿអំពីសម្នាក់ព្រះរាជាសេនាបតី មហាមាត្យ ព្រាហ្មណ៍ គហិបតី និងឧបាសក-សិកានាសម័យនោះ តាមរយៈធម្មទេសនារបស់ព្រះអង្គដែលជាពាក្យពិតឥតស្លាប់ (សច្ចំ វេ អមតា វាចា) ជាពាក្យធ្វើឲ្យកើតមគ្គផល និងផ្ដល់នូវសម្បត្តិទាំងក្នុងលោកនេះនិងលោកខាងមុខ។ លុះតមក ទ្រង់យាងចូលកាន់អមតមហានិព្វានក៏ពិតមែន តែថានៅមានពួកសាវ័កជាព្រះមហាថេរច្រើនអង្គ សុទ្ធសឹងតែយល់ដឹងចេះចាំនូវព្រះពុទ្ធវចនៈ បន្តបេសកម្មទទួលផ្សព្វផ្សាយព្រះពុទ្ធសាសនាជំនួសព្រះអង្គ ដើម្បីប្រយោជន៍និងសេចក្ដីសុខដល់សព្វសត្វទូទៅ។ ក្នុងដំណើរនេះ ប្រទេសខ្មែរបានទទួលអរិយធម៌ឥណ្ឌាទុកជាមត៌កតាំងពីបុរាណកាល សាសនាព្រាហ្មណ៍ក្ដី ពុទ្ធសាសនាក្ដី ដែលបានមកប្រតិស្ឋាននៅលើផែនដីខ្មែរហើយ ក៏ក្លាយទៅជាអរិយធម៌សម្រាប់ប្រទេស។ ប្រជាជនខ្មែរបានរក្សាអរិយធម៌នោះ ទុកជាប្រពៃណីដោយប្រពៃតពូជពង្សរៀងរាបរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្នកាល។ ដើមឡើយ បុព្វជនខ្មែរក៏ដូចជាបុព្វជន នៃមនុស្សទាំងឡាយលើពិភពលោក ធាតុ គឺទឹកដី ភ្លើង ខ្យល់ អារ័ក្ស ទេពារ័ក្ស ព្រះធរណី ព្រះពាយ យកឈើព្រៃភ្នំក្រំថ្មពឹងទីរឮក សម្រាប់បង្ក្រាបភ័យតក់ស្លុត សមនឹងពុទ្ធសភាសិតថា ពហុំ វេ សរណំ យន្តិ បព្វតានិ វនានិ ច អារាមរុក្ខចេត្យានិ មនុស្សា ភយតជ្ជិតា មនុស្សទាំងឡាយច្រើន ដែលត្រូវភ័យគំរាមហើយ តែងយកភ្នំ ព្រៃ អារាម ឈើ ចេតិយជាទីពឹងទីរឮក។ កាលប្រវត្តិនេះ យើងប្រទះឃើញញឹកញាប់នៅក្នុងឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រ ស្ដីពីទំនៀមទម្លាប់បុព្វបុរសជំនាន់ដើម។ សម័យតមក ប្រជាជនខ្មែរស្រាវជ្រាវជ្រើសយកសាសនាតែមួយដែល ដែលខ្លួនយល់ឃើញថាជាសរណៈឧត្ដម អាចបង្ក្រាបភ័យតក់ស្លុតបាន អាចសម្រេចសេចក្ដីប្រាថ្នា និងសេចក្ដីសង្ឃឹមបាន ព្រមទាំងអាចបញ្ជាក់នូវសេចក្ដីទុកចិត្តរបស់ខ្លួនទៅអនាគតបានផង សមដូចពុទ្ធភាសិតថា អ្នកណាបានដល់ នូវព្រះពុទ្ធ ព្រះធម៌ ព្រះសង្ឃ ជាទីពឹងទីឭក បានឃើញច្បាស់នូវអរិយសច្ចទាំង ៤ ដោយប្រាជ្ញាប្រពៃ គឺទុក្ខ សច្ច១ សមុទយសច្ច១ និរោធសច្ច១ មគ្គសច្ចមានអង្គ៨ ជាដំណើរទៅកាន់ក្ដីរំងាប់ទុក្ខ១ នុះឯងជាសរណៈក្សេម នុះឯងជាសរណៈឧត្ដមអ្នកនោះទើបរួចចាកទុក្ខទាំងពួងបាន ព្រោះអាស្រ័យនូវសរណៈឧត្ដមនេះ។
ពុទ្ធសាសនាបានទូន្មានអប់រំប្រជាជនខ្មែរ ហើយបង្រៀនឲ្យចេះប្រើជីវិតតស៊ូ យកឈ្នះនូវជំនឿភូតនិយមនៃបុព្វជនត្រាតែរសព្រះធម៌ជ្រួតជ្រាបក្នុងសាច់ឈាម និងជីវិតចិត្តថ្លើមរៀងរាល់ថ្ងៃ។ តាំងពីបានចូលមកប្រតិស្ឋាននៅលើផែនដីខ្មែរហើយ ព្រះពុទ្ធសាសនាក៏បានតាំងនៅស៊ប់ឥតសាបសូន្យក្នុងវេលាណាមួយឡើយ គ្រាន់តែមិនបានចេញឈ្មោះជាផ្លូវការ ឬ មិនបានទទួលប្រោសប្រាណពីរាជសំណាក់ក្នុងកាលខ្លះប៉ុណ្ណោះ ហើយផ្សាយឥទ្ធិពលទៅលើសិល្បៈ និងអក្សរសាស្ត្រខ្មែរទៀត។ ក្នុងសម័យអាប់ឱន ព្រះពុទ្ធសាសនាអាចជ្រកជ្រៀតនៅជាមួយសាសនាព្រាហ្មណ៍បាន ហើយស្ថិតស្ថេរចីរកាលនៅរហូតមក។ ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ចក្ខុវិស័យពុទ្ធសាសនា ដោយ៥០០០ឆ្នាំ |
