Reading Article
Public date : 29, Jul 2019 (15,544 Read)
សំណួរចម្លើយអំពីព្រះពុទ្ធគុណ
|
|
|
សំណួរចម្លើយអំពីព្រះពុទ្ធគុណ
ស- តើគុណមានសេចក្ដីដូចម្ដេច? ច- ក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរ ដែលរៀបរៀងដោយសម្ដេច ព្រះសង្ឃរាជ ជោតញ្ញាណោ ជួន ណាត បានបញ្ជាក់ថា គុណ ជាភាសាបាលីសំស្ក្រឹតបើជានាមសព្ទប្រែថា សេចក្ដីចម្រើនសេចក្ដីល្អ...។ សភាវធម៌ដែល ចម្រើនឡើងដោយលក្ខណៈ របស់ខ្លួនគួរគោរព តបស្នងនឹងខានពុំបាន។ ស- តើអ្នកមានអំណេះអំណាងដូចម្ដេចដែរ ដែលហ៊ាននិយាយថា ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធមានគុណចំពោះអ្នក? ច- ដោយព្រះអង្គបានរកឃើញនូវសច្ចធម៌ (ធម៌ពិត) ហើយបើកបង្ហាញឲ្យអ្នកមិនបានឃើញបានឃើញតាមព្រះអង្គដែរ។ ស- ខ្ញុំដឹងហើយថាគុណរបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធមានច្រើនជាអនេក តើអ្នករៀបរាប់ចំណុចសំខាន់ៗ បានខ្លះដែរឬទេ? ច- ពិតជាបាន បើយើងរាប់ដោយសង្ខេបខ្លីមាន ៣ បើរាប់ឲ្យច្រើនបន្តិចមាន១០។ ស- តើចំណុចសំខាន់នៃគុណព្រះពុទ្ធ ៣ យ៉ាងនោះមានអ្វីខ្លះ? ច- គុណព្រះពុទ្ធរាប់សង្ខេបមាន ៣ យ៉ាងគឺ៖ ១- មហាករុណាទិគុណ ព្រះអង្គមានព្រះទ័យករុណាចំពោះសត្វលោក។ ២- វិសុទ្ធិគុណ ព្រះអង្គមានព្រះទ័យវិសុទ្ធិដោយព្រះអង្គពុំមានអកុសលធម៌ ក្នុងព្រះទ័យក្នុងព្រះអង្គឡើយ។ ៣- បញ្ញាគុណ ព្រះអង្គបរិបូណ៌ដោយប្រាជ្ញាញាណ រកអ្នកណាមួយមកប្រៀបដូចនឹងព្រះអង្គពុំបានឡើយ។ ស- ខ្ញុំដឹងថា គុណទាំង ១០ នោះគឺរាប់តាមព្រះនាមរបស់ព្រះអង្គមានសេចក្ដីដូចម្ដេច? ច- ព្រះនាមទី ១ របស់ព្រះអង្គគឺ « អរហំ » អរហំ ទ្រង់ព្រះនាមថា អរហំ ព្រោះព្រះអង្គ ឆ្ងាយចាកសឹកសត្រូវ ពោលគឺកិលេស។ កិលេសមានពីរយ៉ាងគឺ៖ ១- វត្ថុកាម ២- កិលេសកាម វត្ថុកាមមានពីរយ៉ាងគឺ៖ ១- វិញ្ញាណកៈ (វត្ថុមានវិញ្ញាណ) ២- អវិញ្ញាណកៈ (វត្ថុអត់វិញ្ញាណ) កិលេសកាមមានបីយ៉ាង គឺ៖ ១- រាគៈ តម្រេកក្នុងអារម្មណ៍ ២- ទោសៈ ខឹងក្រោធ ៣- មោហៈ វង្វេង។ អរហំ ប្រែថា បំបាក់បង់ បានដល់ព្រះអង្គជាអ្នកបំបាក់នូវកាំនៃសង្សារចក្រ គឺ អវិជ្ជាមួយ តណ្ហាមួយ ឧបាទានមួយ និងកម្មមួយ។ អរហំ ប្រែថា គួរបានដល់ព្រះអង្គជាបុគ្គលមានកាយវាចា ចិត្ត បរិសុទ្ធ គួរទទួលនូវការគោរព និង សក្ការៈ អំពីមនុស្ស និងទេព្ដា។ អរហំ ប្រែថា មិនមានទីស្ងាត់ បានដល់ព្រះអង្គជាបុគ្គលមិនប្រព្រឹត្តអំពើបាបក្នុងទីស្ងាត់កំបាំង។ អរហំ ជាគុណដំបូងនេះ បើពិចារណាដល់ព្យាញ្ជនៈ គួរប្រែស័ព្ទបាន ៤ គឺ៖ ១- ប្រែថា « ឆ្ងាយ » បានដល់ព្រះអង្គជាបុគ្គលឆ្ងាយចាកកិលេសព្រមទាំងវាសនា។ ២- ប្រែថា « បំបាក់បង់ » បានដល់ព្រះអង្គជាអ្នកបំបាក់បង់នូវកង់កាំនៃសំសារចក្ក គឺអវិជ្ជា តណ្ហា ឧបាទាន កម្ម។ ៣- ប្រែថា « គួរ » បានដល់ព្រះអង្គជាបុគ្គលមានកាយវាចាចិត្តបរិសុទ្ធ គួរទទួលនូវការគោរព និងសក្ការៈ អំពីមនុស្សនិងទេព្ដា។ ៤- ប្រែថា « មិនមានទីស្ងាត់ » បានដល់ព្រះអង្គជាបុគ្គលមិនប្រព្រឹត្តអំពើបាបក្នុងទីស្ងាត់កំបាំង។ ពាក្យថា « អរហំ » នេះបើជាគុណនៃព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ដេលប្រែថា ព្រះអង្គឆ្ងាយចាកកិលេស ព្រះអង្គដឹងខ្លួនព្រះអង្គឯង ដោយប្រពៃ។ បើជាគុណនៃព្រះអរហន្តដទៃក្រៅអំពីព្រះអង្គនោះ ច្រើនតែមានបាលីដែលព្រះអង្គសម្ដែងចំពោះភិក្ខុថា ឥធ ភិក្ខវេ ភិក្ខុ សីលវា ហោតិ អរហំ ខីណាសវោ ប្រែថា ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ភិក្ខុក្នុងសាសនានេះជាអ្នកមានសីល ជាអ្នកឆ្ងាយ ចាកកិលេស ជាខីណាស្រព។ សេចក្ដីនេះ បំភ្លឺឲ្យ ឃើញថា អរហំ ជាគុណនៃព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធផង ជាគុណនៃពុទ្ធសាវ័កផង ជាព្រះអរហន្តផង។ ស- តើព្រះនាមទី ២ របស់ព្រះអង្គ មានសេចក្ដីដូចម្ដេច? ច- ព្រះនាមទីពីររបស់ព្រះអង្គគឺ « សម្មាសម្ពុទ្ធោ » សម្មាសម្ពុទ្ធោ ទ្រង់ព្រះនាម សម្មាសម្ពុទ្ធោ ព្រោះព្រះអង្គត្រាស់ដឹងនូវញេយ្យធម៌ ដោយប្រពៃ ព្រះអង្គឯងឥតមានគ្រូអាចារ្យណាប្រដៅព្រះអង្គឡើយ។ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ព្រះគុណបទនេះ សំដៅយកព្រះអង្គត្រាស់ដឹងនូវញេយ្យធម៌ទាំងពួង ដោយប្រពៃចំពោះព្រះអង្គឥតមានគ្រូអាចារ្យណាប្រដៅព្រះអង្គឡើយ។ ពាក្យថា « ញេយ្យធម៌ » បានដល់ធម៌ដែលព្រះអង្គជ្រាបច្បាស់ ចំពោះធម៌ដែលព្រះអង្គមិនធ្លាប់ចេះដឹងឮពីដើមមក ហើយស្រាប់តែចេះដឹងឃើញច្បាស់ដោយប្រាជ្ញា តាំងពីកាលព្រះអង្គគង់នៅលើរតនបល្ល័ង្កក្រោមមណ្ឌល់ពោធិព្រឹក្ស។ ពាក្យថា ញេយ្យធម៌លោកចែក ជាសង្ខេបមាន ៤ យ៉ាងគឺ៖ ១- បរិញ្ញេយ្យធម៌ ធម៌ដែលគួរកំណត់ដឹងចំណាំទុក។ ២- បហាតព្វធម៌ ធម៌ដែលគួរលះបង់ចេញ។ ៣- សច្ឆិកាតព្វធម៌ ធម៌ដែលគួរឲ្យជាក់ច្បាស់ដោយប្រាជ្ញា។ ៤- ភាវេតព្វធម៌ ធម៌ដែលគួរចម្រើនធ្វើឲ្យកើតមាន។ ម្យ៉ាងទៀត វិជ្ជា ៣ ដែលព្រះអង្គមិនធ្លាប់បានក្នុងកាលពីមុខ ហើយស្រាប់តែព្រះអង្គបានកាលខាងក្រោយអំពីកាលដែលផ្ចាញ់មាររួចហើយ នេះក៏ហៅថា « ញេយ្យធម៌ » ដែរ។ ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ សំនួររបស់ខ្ញុំចម្លើយរបស់អ្នក ដោយ៥០០០ឆ្នាំ |
Articles you may like
