អានអត្ថបទ
ផ្សាយ : ០៦ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ (អាន: ៥០,០៤០ ដង)
វិសុទ្ធិទាំង៧
|
|
|
ហេតុដូចម្ដេចបានជាអង្គប្រជុំ ចាស់ទុំ ព្រឹទ្ធាចារ្យ លោកគ្រូ អ្នកគ្រូ សិល្បករបានសម្រេចយកប្រភេទសិល្បៈទេវៈទី៣ គឺសំដៅយកគុណធម៌៧ យ៉ាងគឺ វិសុទ្ធិទាំង ៧ ?
វិសុទ្ធិទាំង ៧ នេះអាចនាំមនុស្សលោកឲ្យទៅដល់ត្រើយនាយព្រះមហាបរិនិព្វានបាន ឬក៏យ៉ាងហោចណាស់ គឺធ្វើឲ្យមនុស្សបន្ថយនូវកិលេស គ្រឿងសៅហ្មង បន្ថយភាពភាន់ច្រឡំ ភាពសង្ស័យ មើលឃើញវត្ថុ និងបាតុភូតតាមសភាវៈពិត សភាវៈមែន។ ឧទាហរណ៍ : លោកិយបញ្ញារបស់មនុស្ស ធ្វើឲ្យពិភពលោករីកចម្រើនសំបូរបែប ដោយសម្ភារៈផ្សេងៗ ធ្វើឲ្យជីវិតរស់នៅប្រកបដោយប្រណីតភាព ធ្វើឲ្យសន្មតិសច្ចៈ ឬ (បញ្ញត្តិសច្ចៈ) មានកម្លាំងខ្ឡាំងក្លា ។ លោកុត្តរសច្ចៈ (ធម្មបញ្ញា) គឺបញ្ញាផ្លូវធម៌ ជាបញ្ញាខ្ពស់បំផុតសម្រាប់ឆ្លុះបញ្ចាំង សភាវធម៌ពិត សភាវធម៌មែនរបស់វា អាចបន្ថយបាននូវ អំណាចកិលេស លោភៈ ទោសៈ មោហៈ កម្ចាត់នូវចំណង់លោកិយជាបណ្ដើរៗ ។  ១- សីលវិសុទ្ធិ : ការរក្សាសីលមានភាពបរិសុទ្ធប្រពៃនេះ ជាគ្រឹះ ជាមូលដ្ឋានដ៏រឹងមាំបំផុតសម្រាប់ធ្វើឲ្យសមាធិបានសម្រេច។ សីល គឺជាការគ្រប់គ្រងកាយ និងវាចាឲ្យមានវិន័យ មានសណ្ដាបធ្នាប់ មានរបៀបរៀបរយ សម្រាប់អប់រំចិត្ត ប្រដៅចិត្ត ត្រួតចិត្ត បញ្ជាលើចិត្តបានគ្រប់ពេលវេលា ។ ២- ចិត្តវិសុទ្ធិ: ការធ្វើចិត្តឲ្យស្ងប់ ក្នុងអប្បនាសមាធិ (បានឈាន) ឬក្នុងឧប្បចារៈ (ជិតបានឈាន) ទាបបំផុតជាខណិកសមាធិ (ស្ងប់ជាខណៈៗ ) សុទ្ធតែជាគ្រឹះសម្រាប់ឈានទៅធ្វើវិបស្សនាបញ្ញា វិបស្សនាញាណ។ ៣- ទិដ្ឋិវិសុទ្ធិ: សេចក្ដីបរិសុទ្ធដោយការឃើញ ។ គឺឃើញនូវឃើញដោយបរិសុទ្ធ ឃើញហួសពីអ្វីៗ ដោយសន្មត ពីអ្វីៗដោយឡែក ពីអ្វីជាខាងក្រៅ ។ តាមធម្មតាមនុស្សយើង តែងមើលឃើញអ្វីៗ ទៅតាមបញ្ញត្តិ ឬតាមសន្មត ដូចជាគេសន្មតថា នេះជាមនុស្ស ជាសត្វ ឈ្មោល ញី ស ខ្មៅ ធាត់ ស្គម ស្រី ប្រុស ក្មេង ចាស់ មាន ក្រ ធំ តូច ខ្មែរ យួន ចិន ចាម ជាដើម សុទ្ធតែជាសន្មតិសច្ចៈ ។ ដូច្នេះ គេស្គាល់ពិត ដឹងពិត ត្រឹមតែការសន្មតិប៉ុណ្ណោះ ព្រោះគេថាបុថុជ្ជន គេប្រើត្រឹមតែបញ្ញាលោកិយ។ ការពិតសុទ្ធតែជារបស់រួមផ្សំគ្នា ប្រមូលបញ្ចូលគ្នា ផ្ដុំគ្នា ជាសង្ខារធម៌ទាំងឡាយតែប៉ុណ្ណោះ គឺគ្រាន់តែជារូបៗ រូបបូកនឹងរូប រូបបូកនឹងនាម នាមបូកនឹងនាម ហើយទាំងអស់ស្ថិតនៅក្រោមអំណាចក្រិត្យក្រមធម្មជាតិតែប៉ុណ្ណោះ ។ ចំណែកអ្នកចម្រើនវិបស្សនា គេស្គាល់តាមការសន្មតិនោះដែរ តែគេយកបញ្ញាពិចារណាទៅឆ្លុះវែកញែក មើលសភាវធម៌ពិត ដែលស្ថិតនៅកប់ជ្រៅក្នុងសន្មតិនោះថែមទៀត ។  ការវែកញែក ពិចារណាល្អិតល្អន់នេះ នាំឲ្យអ្នកវិបស្សនាឃើញច្បាស់ថា មិនមែនជាមនុស្ស ជាសត្វ ឈ្មោល ញី ស ខ្មៅ ជាដើមទេ គឺបែរជាឃើញថា ជាធាតុ ៤ ជាខន្ធ ៥ គឺ រូប វេទនា សញ្ញា សង្ខារ វិញ្ញាណ ឬជារូប និងនាមប៉ុណ្ណោះ ។ មុនពុទ្ធកាល អ្នកចម្រើនវិបស្សនាយល់ច្បាស់ថារូប និងនាម ជារបស់ផ្សេងគ្នាផង រួមគ្នាផង ។ ការយល់យ៉ាងនេះ លោកហៅថា ទិដ្ឋិវិសុទ្ធិ គឺបរិសុទ្ធដោយការពិចារណាឃើញថា មិនមែនសត្វ បុគ្គលឬមនុស្ស ប្រុសស្រីជាដើមឡើយ គឺគ្រាន់តែជាធាតុ ជាខន្ធឬជារូបនិងនាមដែលផ្សេងគ្នាផង និងរួមគ្នាផងតែប៉ុណ្ណោះ។
៤- កង្ខាវិតរណវិសុទ្ធិៈ សេចក្ដីបរិសុទ្ធដោយញណ ជាគ្រឿងឆ្លងផុតសេចក្ដីសង្ស័យ ។ សង្ស័យអំពីអ្វី ? សង្ស័យអំពីខន្ធ៥ ឬនាមរូប ដោយឆ្ងល់ថា : តើខន្ធ៥ ឬ នាមរូបកើតមកពីណា? មានអ្វីជាហេតុបច្ច័យ ? មុនពុទ្ធកាល គេយល់ថា នាមរូបកើតពីអាទិទេព ដូចជាព្រះព្រហ្ម ព្រះឥសូរ ជាដើម ជាអ្នកបង្កើត ។ ក្នុងពុទ្ធកាលដោយការខិតខំពិចារណារបស់អ្នកចម្រើនវិបស្សនា បានយល់ច្បាស់ថា នាមរូបគឺកើតមកពី : +អវិជ្ជា : ការមិនដឹងសច្ចធម៌ ។ +តណ្ហា : ការចង់ជួបស្និទ្ធស្នាល នឹងកាមគុណ ៥ គឺ រូប សម្លេង ក្លិន រស សម្ផស្ស ។ +ឧបាទាន : ការប្រកាន់ខ្ជាប់នូវកាមគុណ ៥ ថាជារបស់ខ្លួន ។ +កម្ម : ការបញ្ចេញសកម្មភាព កាយ វាចា ចិត្ត ប្រព្រឹត្តធ្វើ អំពើកុសល និង អកុសល +អាហារ : ឱជារស ដែលសម្រាប់ទ្រទ្រង់ជីវិត ។ ការយល់ដឹងអំពីដើមកំណើត ឬហេតុបច្ច័យ នៃនាមរូប ទាំងអតីត អនាគត បច្ចុប្បន្នយ៉ាងនេះ លោកហោថា : កង្ខាវិតរណវិសុទ្ធិ គឺសេចក្ដីបរិសុទ្ធ ដោយរកឆ្លងផុតនូវសេចក្ដីសង្ស័យ ។  ៥- មគ្គាមគ្គញ្ញាណទស្សនវិសុទ្ធិ : សេចក្ដីបរិសុទ្ធដោយញាណ ជាគ្រឿងពិចារណា នេះជាផ្លូវ នេះមិនមែនជាផ្លូវ ។ ការពិចារណានាមរូប ឬបញ្ចក្ខន្ធគឺ រូប វេទនា សញ្ញា សង្ខារ វិញ្ញាណ ឯណានីមួយជាអតីតក្ដី អនាគតក្ដី បច្ចុប្បន្នក្ដី ឲ្យឃើញសុទ្ធតែ អនិច្ចំ ទុក្ខំ អនត្តា ចិត្ត ក៏ចុះស៊ប់តាំងនៅក្នុងការពិចារណា អារម្មណ៍របស់វិបស្សនា ហើយពេលនោះស្រាប់តែឧបកិលេសទាំង ១០ ណាមួយកើតឡើង ហើយរីករាយសប្បាយ ដោយសម្គាល់ថា ខ្លួនបានសម្រេចធម៌វិសេសហើយ បណ្ដោយឲ្យទិដ្ឋិ មានៈ តណ្ហា កើតឡើង មិនប្រឹងបដិបត្តិ ពិចារណាតទៅទៀតក៏ឈប់ផ្អាកត្រឹមប៉ុណ្ណោះ ។ ការបណ្ដោយចិត្តឲ្យរីករាយសប្បាយ ស្និទ្ធស្នាលនិងឧបកិលេសទាំង ១០ ណាមួយនេះ មិនមែនជាមគ្គទេ ។ ឯមគ្គនោះ លុះត្រាតែអ្នកចម្រើនវិបស្សនា លើកយកឧបកិលេសទាំងនោះមកពិចារណាឲ្យឃើញថា សុទ្ធតែ អនិច្ចំ ទុក្ខំ អនត្តា មួយជាន់ទៀត ទើបអាចឃើញមគ្គទៅកាន់និព្វាន ។ ការយល់ច្បាស់ ដឹងច្បាស់ ឃើញច្បាស់បែបណេះ លោកហៅថា មគ្គាមគ្គញ្ញាណទស្សនវិសុទ្ធិ ឬសេចក្ដីបរិសុទ្ធដោយញាណ ពិចារណាឃើញថា ឧបកិលេស ជាឧបសគ្គរាំងរាវិបស្សនា មិនឲ្យឆ្លងទៅដល់មគ្គ ។ ៦- បដិបទាញាណទស្សនវិសុទ្ធិ : សេចក្ដីបរិសុទ្ធដោយញាណ ជាគ្រឿងឃើញបដិបទា ។ វិសុទ្ធិនេះ កើតឡើងបន្ទាប់ពីឧបកិលេស រលត់បាត់អស់ទៅហើយញាណពិចារណាស្គាល់មគ្គ និងមិនមែនមគ្គកើតឡើងប្រាកដ ។ បដិបទា ក្នុងទីនេះ សំដៅយកការឃើញអរិយសច្ចៈ ៤ ហើយដំណើរចិត្តពិចារណា បានប្រព្រឹត្តទៅតាមលំដាប់វិបស្សនាញាណ៩ ចាប់តាំងពីឧទយព្វយញ្ញាណ តរៀងទៅដរាបដល់បានសម្រេច មគ្គផលជាព្រះអរិយបុគ្គល ៤ ពួកថ្នាក់ណាមួយតាមឧបនិស្ស័យ ។ អ្នកវិបស្សនាខ្លះ សម្រេចត្រឹមថ្នាក់ សោតា ខ្លះថ្នាក់ សកទាគាមី ខ្លះបានសម្រេចដល់ថ្នាក់អរហន្ត ។ ការខិតខំពិចារណារហូតដល់បានសម្រេចមគ្គផលនិព្វានបែបនេះ លោកហៅថា បដិបទាញាណទស្សនវិសុទ្ធិ ។ ៧- ញាណទស្សនវិសុទ្ធិ : សេចក្ដីបរិសុទ្ធដោយញាណទស្សនៈ ។ វិសុទ្ធិនេះកើតបន្ទាប់អ្នកចម្រើនវិបស្សនា បានសម្រេចមគ្គផលជាព្រះអរិយបុគ្គលថ្នាក់ណាមួយហើយ ។ លោកដឹងច្បាស់ដោយខ្លួនឯង ដោយបច្ចវេក្ខណញាណថា អាត្មា អញបានសម្រេចត្រឹមថ្នាក់សោតា ថ្នាក់សកទាគាមី អនាគាមី ឬថ្នាក់អហរន្ត ។ ថ្នាក់សោតា សកទាគាមី អនាគាមី មានបច្ចវេក្ខណញាណ ៥ សម្រាប់ពិចារណាគឺ : ១- បហីនកិលេស បច្ចវេក្ខតិ ពិចារណាកិលេសដែលលះបង់អស់ហើយ ។ ២- អវសិដ្ឋកិលេសំ បច្ចវេក្ខតិ ពិចារណាកិលេសដែលសេសសល់ ។ ៣- មគ្គំ បច្ចវេក្ខតិ ពិចារណាមគ្គ ។ ៤- ផលំ បច្ចវេក្ខតិ ពិចារណាផល ។ ៥- និព្វានំ បច្ចវេក្ខតិ ពិចារណាព្រះនិព្វាន ។ ឯព្រះអរហន្ត មានបច្ចវេក្ខតិញាណ ៤ គឺ ១- បហីនកិលេស បច្ចវេក្ខតិ ពិចារណាកិលេស ដែលលះបង់អស់ហើយ ។ ២- មគ្គំ បច្ចវេក្ខតិ ពិចារណាមគ្គ ។ ៣- ផលំ បច្ចវេក្ខតិ ពិចារណាផល ។ ៤- និព្វានំ បច្ចវេក្ខតិ ពិចារណាព្រះនិព្វាន ។ ព្រោះលោកមិនមានកិលេសនៅសេសសល់ទេ។ បញ្ញាដែលពិចារណាដឹងច្បាស់ ឃើញច្បាស់ នូវមគ្គផល និព្វាន ដោយបច្ចវេក្ខណញាណផ្ទាល់ខ្លួនឯងបែបនេះ ជាលោកុត្តរប្បញ្ញា ជាបញ្ញាកម្ទេចនាមរូបលែងឲ្យមានជាតិ ជរា ព្យាធិ មរណៈទៀតហើយ ។ នេះហើយដែលលោកឲ្យឈ្មោះថា និព្វាន ។ «ពាលោ ពាលាខ្លាំង បានធម្មំ ហើយចោលទៅ អ្នកប្រាជ្ញប្រែជាខ្លៅ ព្រោះកម្លៅ ពុំជឿបុណ្យ ។» ព្រះមហាសុមេធាធិបតី សង្ឃនាយកគណៈមហានិកាយ ចន្ទត្ថេរោ ប្រាក់ ហ៊ិន ——————— រៀបរៀងដោយ : ព្រឹទ្ធាចារ្យ ឆេង ផុន
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ |
អត្ថបទអ្នកអាចអានបន្ត
