អានអត្ថបទ
ផ្សាយ : ០៣ មេសា ឆ្នាំ២០២៤ (អាន: ១២,៩៧៧ ដង)
គំនិតកូនល្អ
|
|
|
គំនិតកូនល្អ
គំនិតកូនល្អ គុណរបស់មាតាបិតាប្រៀបជាមួយរបស់សុទ្ធតែធំៗឬធ្ងន់ៗដូចជាផែនដី ភ្នំព្រះសុមេរុ ឬ លំហរអាកាសសមុទ្រជាដើម ជីវិតយើងជាកូនត្រូវបានសម្ព័ន្ធគ្នាជាមួយមាតាបិតា ដែលជាបុគ្គលមុនដំបូងបង្អស់ និង ជាបុព្វការីរបស់កូនប្រុសស្រី ដូច្នេះទើបយើងត្រូវនឹករលឹកដោយគំនិតល្អថា តើយើងត្រូវជាកូនត្រូវតបស្នងសងគុណលោកវិញយ៉ាងណា? តាមការត្រាស់សម្ដែងរបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ គឺត្រូវឲ្យកូនមានគំនិតល្អថា មាតាបិតាលោកបានចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាអាត្មាអញមកយ៉ាងណា អាត្មាអញត្រូវចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាលោកវិញដោយការដឹងគុណ និងដោយការពេញចិត្តចំពោះសេចក្ដីល្អ ដែលខ្លួនឯងជាកូនត្រូវសន្សំទុកក្នុងសន្ដាន ជួយធ្វើកិច្ចការងារជំនួសលោកដោយទឹកមុខស្រស់បស់ ប្រព្រឹត្តនូវអំពើត្រឹមត្រូវសមភ្នែកអ្នកផងទាំងពួង ចូលក្នុងគន្លងមនុស្សល្អ បដិបត្តិនូវសុជីវធម៌ធ្វើឲ្យមាតាបិតាសប្បាយចិត្ត គឺជាកូនរក្សាវង្សត្រកូល សមគួរនឹងទទួលនូវទ្រព្យមរតក និង ម្យ៉ាងទៀត កាលមាតាបិតាគាត់មានជម្ងឺរោគា គប្បីកូនប្រុសស្រីបីបាច់ថែរក្សា ទោះបីដឹងថាមើលមិនជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ត្រូវជួយឲ្យគាត់សប្បាយចិត្តមុនពេលគាត់លាចាកលោកទៅ កុំឲ្យមានចិត្តសៅហ្មងមុនពេលស្លាប់កាលបើមាតាបិតាធ្វើកាយកិរិយាទៅហើយ កូនប្រុសស្រីត្រូវធ្វើបុណ្យទក្ខិណានុប្បទាន ដើម្បីឧទ្ទិសនូវទិក្ខិណាទានជូនដល់លោកដែលបានចែកឋានទៅនោះ។ ការចិញ្ចឹមលោកអ្នកមានគុណ ជាពិសេសនៅពេលគាត់ចូលដល់វ័យចាស់ជរា គឺមានការចិញ្ចឹម ២ យ៉ាងបានដល់ ការចិញ្ចឹមកាយ ១ ចិញ្ចឹមទឹកចិត្ត ១។ ចិញ្ចឹមកាយ គឺចាត់ទីកន្លែងលំនៅស្ថានឲ្យបានសប្បាយជូនគាត់ទាំងពីរនាក់ កុំទាល់តែធ្វើមរណកាលទៅទើបបានគិតគូររកលំនៅស្ថានជូនគាត់នោះ ជួនកាលធ្វើម៉ុង ឬ ចេតិយដើម្បីបញ្ចុះសពបញ្ចុះធាតុ ភ្លេចគិតដល់ដ៏សង្ឃទៀតផង ដូច្នេះ កូនត្រូវចេះគិតឲ្យបានសព្វគ្រប់កុំឲ្យថ្លោះធ្លោយ គឺពេលដែលគាត់នៅរស់ហ្នឹងហើយ កូនត្រូវចេះសន្សំបុណ្យ មើលអាហារបាយទឹករៀបជូនគាត់ពិសាចំណីណាល្អឆ្ងាញ់ទិញជូនគាត់ ទិញមកថ្លៃកុំកុហកគាត់ថាថោក ត្រូវលួងលោមសន្ដានចិត្តគាត់ថា កូនចង់បានបុណ្យច្រើន កូនចង់ធ្វើបុណ្យជាមួយមាតាបិតាដែលជាព្រះអរហន្តរបស់កូន សូមលោកឪពុកអ្នកម្ដាយអនុគ្រោះទទួលទានរបស់កូនផងចុះ មើលសំលៀកបំពាក់របស់គាត់ បើប្រឡាក់ត្រូវយកទៅបោកគក់ ស្ងួតហើយរៀបចំបត់ទុកដាក់ក្នុងទូ ឬហិបអប់គ្រឿងក្រអូប បន្ទប់ដំណេកគ្រែពូកកន្ទេលខ្នើយមុងភួយកុំឲ្យទុកទាល់តែស្អុយរលួយត្រូវសម្អាតជារឿយៗ រៀបចំឲ្យបានល្អដូចបន្ទប់ទេវតា ក្នុងស្ថានសួគ៌ា បើគាត់មានជម្ងឺឈឺថ្កាត់នានា កូនគួរគប្បីថែរក្សាយ៉ាងណានឹងអធិបាយតាមក្រោយ នេះជាកិច្ចការទំនុកបម្រុងផ្នែករាងកាយអធិបាយដោយសង្ខេប។ ចំណែកកាយចិញ្ចឹមទឹកចិត្តនោះ គឺថាយើងជាកូនកុំចេះតែធ្វើអ្វីៗ ដែលមិនគួរគប្បីដល់អធ្យាស្រ័យរបស់គាត់ ព្រោះវាជាហេតុបណ្ដាលឲ្យគាត់មានចិត្តក្ដៅក្រហាយ ត្រូវចេះរៀបចំសម្រួលកិច្ចការគ្រប់យ៉ាងដើម្បីឲ្យអ្នកមានគុណរបស់យើងគាត់បានធូរចិត្ត គាត់រីករាយសប្បាយ ទៅណាមកណាឬធ្វើកិច្ចការអ្វីៗត្រូវនឹកដល់ឪពុកម្ដាយជានិច្ចថា គាត់ត្រូវការអ្វី ហើយគាត់មិនចង់បាននូវអ្វី មិនចង់ឃើញនូវអ្វី មិនចង់ជួបប្រទះនូវអ្វី យើងត្រូវចេះគិតដោយគំនិតល្អ ក្នុងបំណងប្រាថ្នាថែរក្សាទឹកចិត្តឪពុកម្ដាយយើង កុំចេះធ្វើអ្វីៗតាមទំនើងចិត្តព្រោះយើងមានមនុស្សដ៏សំខាន់នៅរួមសុខទុក្ខជាមួយ។ យើងមិនត្រូវធ្វើនូវអ្វីៗដែលទំនាស់នឹងបំណងរបស់គាត់ឡើយ ហើយក៏មិនត្រូវធ្វើនូវការងារអ្វីៗដែលជាទោសផងដែរ ត្រូវធ្វើឲ្យសមស្របតាមបំណងប៉ងប្រាថ្នារបស់មាតាបិតាទាំងដែលជាការងារប្រាសចាកទោស គឺជាការចិញ្ចឹមទឹកចិត្ត ជាការចិញ្ចឹមដ៏សំខាន់ជាងការចិញ្ចឹមរូបកាយទៅទៀត ព្រោះថាបើចិត្តសប្បាយហើយ រូបកាយក៏សប្បាយទៅផងដែរ ពិសាបានសម្រាន្តលក់ បើចិត្តមិនសប្បាយទៅវិញ កាយក៏មិនសប្បាយដែរ មិនជាសុខសម្រាន្តឡើយ ព្រោះហេតុនេះ កូនប្រុសស្រីត្រូវចិញ្ចឹមទឹកចិត្តមាតាបិតាដោយការយកចិត្តទុកដាក់ ត្រូវថែរក្សាទឹកចិត្តរបស់គាត់ ដោយការប្រព្រឹត្តល្អរបស់យើងជាកូនដែលចេះគិតហ្នឹងឯង។ ដោយចំពោះមែនទែន គឺនៅពេលដែលមាតាបិតាចាស់ជរា ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ឲ្យជាពិសេសបំផុតអាហារណាគាត់ចូលចិត្តពិសារ ថែបំប៉នព្រឹកល្ងាចពេលគាត់ឈឺថ្កាត់គ្រុនរងា គឺត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ថែរក្សាដោយខ្លួនឯងផ្ទាល់ កុំអាងមានប្រាក់ដុល្លារជួលអ្នកបំរើហើយខ្លួនឯងមិនរវល់នឹងគាត់នោះ ព្រោះអ្នកបំរើ ឬអ្នកដទៃ មិនមែនជាកូនរបស់គាត់ មិនបានឲ្យការសប្បាយចិត្តដល់គាត់ដូចយើងជាកូនបង្កើតនោះទេ គាត់ចង់ឃើញមុខកូនគាត់ គឺមុនមនុស្សដែលគាត់បានបង្កើត បានស្រលាញ់ បានថ្នាក់ថ្នមបីបមថែរក្សាតាំងពីក្មេងចេញអំពីផ្ទៃរបស់គាត់មកម្ល៉េះ ទោះបីសព្វថ្ងៃកូនគាត់ចាស់អាយុ៥០ឆ្នាំហើយក៏ដោយ ក៏គាត់នឹកចង់ឃើញមុខដែរឃើញ ហើយសប្បាយចិត្តថាពិតជាកូនគាត់មែន បើកូនគាត់ច្របាច់ដៃច្របាច់ជើងជូនគាត់នោះ គាត់កក់ក្ដៅក្នុងចិត្តដោយមិនក្រែងរអែងអ្វីឡើយ គាត់ចង់ឲ្យកូនអង្គុយជិតៗ បើកូនមកអង្គុយជិតៗគាត់ហើយ គាត់សប្បាយចិត្ត មិនសប្បាយរឿងអ្វីដែលចម្លែកនោះទេ គឺសប្បាយត្រង់ដែលថាកូននៅស្រលាញ់គាត់ យកចិត្តទុកដាក់ជាមួយគាត់ ដូច្នេះត្រូវប្រយ័ត្នកុំឲ្យមាតាបិតានឹកអន់ចិត្តជាមួយយើងឲ្យសោះ។ ធ្លាប់មានតួយ៉ាងចំពោះកូនខ្លះ ប្រព្រឹត្តទាស់អធ្យាស្រ័យរបស់ម៉ែពេលគាត់ឈឺ មិនឧស្សាហ៍មកសួរសុខទុកគាត់ឡើយ ពេលសរសេរសំបុត្រមកម៉ែ ខ្លួនឯងមិនសរសេរទេ បង្គាប់ប្រពន្ធឲ្យសរសេរ ម៉ែអានហើយមុខមិនស្រស់ ព្រោះមិនមែនអក្សរកូនប្រុស មិនបានឃើញមុនកូនប៉ុន្តែឲ្យបានឃើញអក្សរកូនទៅចុះ នេះមិនបានទៀត ខ្លួនឯងពេទ្យដែរតែមិនមកមើលម៉ែ ពឹងពាក់មិត្រភ័ក្តិឲ្យមកជំនួសទៅវិញ ខ្លួនឯងធ្វើព្រងើយកន្តើយមិនរវល់យកចិត្តទុកដាក់ ម៉ែមិនសប្បាយចិត្ត សរុបមក ព្រោះស្រលាញ់កូន ចង់ឲ្យកូនយកចិត្តទុកដាក់ជាំមួយ ប៉ុន្តែបែរជាកូនមិនចេះគិត ជាមនុស្សអត់គំនិតដោយមិនចេះគិតថា ទឹកចិត្តរបស់មនុស្សចាស់ជាម៉ែឪគិតកូនយ៉ាងណា បំណងប្រាថ្នារបស់មនុស្សចាស់យ៉ាងម៉េចខ្លះ មិនបានសិក្សាឲ្យយល់ដឹង តាមពិត មនុស្សអាយុច្រើនចូលដល់ចាស់ជរា ច្រើនតែប្រែត្រឡប់មកស្រដៀងនឹងកូនតូច ពោលគឺចូលចិត្តអ្នកនៅជិត ត្រូវការអ្នកយកចិត្តទុកដាក់ ថែទាំចិញ្ចឹមរក្សា តើអ្នកណាដែលត្រូវនៅជិតយកចិត្តទុកដាក់នឹងគាត់? គឺកូនគាត់ហ្នឹងឯង ដូច្នេះ កូនម៉ែ កូនឪ ត្រូវតែជាកូនឲ្យពិតប្រាកដ ឧស្សាហ៍ចូលជិតសាកសួរសុខភាព ឪម៉ែមានជម្ងឺត្រូវប្រញាប់រូតរះមកថែរក្សា មកត្រួតពិនិត្យចាត់ចែងថ្នាំយ៉ាងណា សរុមមក គឺការយកចិត្តទុកដាក់ធ្វើឲ្យគាត់សប្បាយចិត្ត។ សូមឲ្យនឹកដល់ការយើងនៅតូច ពេលយើងឈឺម៉ែឪយ៉ាងមិចខ្លះចំពោះយើង គឺគាត់ភ័យណាស់ មុខគាត់ស្លេកស្លាំងស៊ឹងរកឈាមគ្មាន ប្រញាប់ប្រញាល់មិនថាយប់អធ្រាត្ររកថ្នាំរកពេទ្យជួយកូនឲ្យជា កូនមិននៅសុខម៉ែឪសំកុកមិនព្រមសម្រាន្ត នៅព្រួយនៅគិតចិត្តមិនក្សេមក្សាន្ត លុះត្រាកូនបានស្បើយទើបផុតភ័យ។ គុណមាតាបិតាសរសេរមួយសៀវភៅមិនចប់ឡើយ ណ្ហើយ សង្ខេបប៉ុណ្ណឹងចុះ ! ទុកឲ្យកូនប្រុសស្រីជាមនុស្សចេះដឹងគិតតទៅទៀត ព្រោះកិច្ចការបំរើមាតាបិតាជាមង្គលដ៏ឧត្ដម ត្រូវកូនខំគិតឲ្យយល់ក្នុងសេចក្ដីទាំងអស់នេះ ហើយបដិបត្តិដើម្បីឈានទៅរកភាពភ្លឺស្វាងរុងរឿងនៃជីវិតកុំបីអាក់ខានឡើយ។ ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ សិក្ខាបទមនុស្សល្អ ដោយ៥០០០ឆ្នាំ |
អត្ថបទអ្នកអាចអានបន្ត
